Sprawny słuch to prawdziwy skarb. To dzięki temu zmysłowi komunikujemy się z innymi osobami, zdobywamy wiedzę, rozwijamy się, możemy cieszyć się muzyką i bez problemów oglądać telewizję. Niestety, z wiekiem słyszymy coraz gorzej.
Od około 30. roku życia zmysł słuchu zaczyna się starzeć. W miarę upływu lat nasza zdolność słyszenia może więc ulegać pogorszeniu na skutek powolnego zaniku komórek słuchowych w ślimaku usznym. Jest to proces naturalny, który zachodzi u każdego człowieka, a jego przebieg ma charakter indywidualny i uzależniony jest od wielu czynników, między innymi od tego, jak dbamy o swój słuch.
Zachęcamy do zapoznania się ze wskazówkami na temat prawidłowego dbania o słuch.
Unikaj hałasu
Hałas to jedno z największych zagrożeń dla słuchu. Dlatego też osoby przebywające na co dzień w trudnych warunkach akustycznych powinny używać słuchawek ochronnych. Częste słuchanie muzyki przez słuchawki, zwłaszcza dokanałowe, również nie wpływa pozytywnie na zdolność słyszenia.
Zapewnij ciepło swoim uszom
Zapewniając odpowiednią ochronę uszom przed wiatrem i mrozem, zmniejszasz ryzyko rozwinięcia się stanu zapalnego, który może stać się bezpośrednią przyczyną powstania niedosłuchu (więcej na ten temat: Niedosłuch – jak z nim żyć; Niedosłuch przewodzeniowy – objawy, przyczyny, leczenie; Niedosłuch odbiorczy. Rodzaje i przyczyny odbiorczych ubytków słuchu). W mroźne, zimowe dni oraz podczas wiosennej i jesiennej wietrznej pogody nie zapominaj zatem o ciepłej czapce oraz kapturze, a przy szczególnych mrozach – pamiętaj także o nausznikach.
Lecz infekcje
Nieleczone lub niewyleczone do końca infekcje ucha mogą być przyczyną powstania stałych problemów ze słuchem, w tym całkowitej głuchoty (więcej na ten temat: Problemy ze słuchem – jak zapobiegać i przeciwdziałać). Nie warto więc bagatelizować towarzyszących zapaleniom ucha bólu oraz wysięków, a także zaleceń lekarza laryngologa co do terapii. W celu stwierdzenia choroby uszu wykonuje się otoskopię – podstawowe badanie laryngologiczne oraz m.in. tympanometrię.
Dbaj o higienę
Bardzo ważne jest umiejętne oczyszczanie ucha z woskowiny. Nie należy robić tego za pomocą patyczków kosmetycznych, ponieważ istnieje w tym przypadku ryzyko uszkodzenia błony bębenkowej oraz przesunięcia korka woskowego głębiej do kanału słuchowego, co może spowodować problemy zdrowotne oraz kłopoty ze słyszeniem. W celu dokładnego oczyszczenia uszu należy stosować powszechne na rynku preparaty laryngologiczne przeznaczone specjalnie do pielęgnacji małżowiny usznej.
Wprowadź ciszę do swojego domu
Hałas emitowany przez urządzenia gospodarstwa domowego bardzo źle wpływa na słuch, dlatego też kupując odkurzacz, pralkę, zmywarkę, a także mikser czy maszynkę do mięsa, warto zdecydować się na zakup urządzeń najcichszych. W tym celu należy porównać poszczególne produkty pod względem natężenia emitowanego przez nie dźwięku, wyrażonego w decybelach. Za przestrzeganie tej zasady wdzięczne nam będą również zwierzęta domowe, które również nie przepadają za głośnymi sprzętami. Jeśli zaś chodzi o telewizor czy radio – odbiorniki te powinny być ustawione możliwe najciszej. W domu warto także unikać słuchania muzyki przez słuchawki.
Pamiętaj o badaniach kontrolnych
Badania słuchu pełnią niezwykle istotną rolę w profilaktyce i diagnostyce ubytków słuchu. Dzięki przesiewowym badaniom u noworodków wady wrodzone wykrywane są już w pierwszej dobie życia. Jak pokazują statystyki – ok. 1-2 dzieci na 1000 rodzi się z niedosłuchem. Sprawdzanie słuchu jest ważne również w późniejszym wieku, gdyż wiele problemów ze słyszeniem rozwija się w trakcie życia, na skutek różnych czynników, takich jak infekcje, panujący dookoła hałas czy zanikanie rzęsek słuchowych w ślimaku usznym. Dziecko, które nie słyszy prawidłowo, może mieć problemy w nauce, często bywa także niegrzeczne i nieposłuszne, ponieważ zwyczajnie nie słyszy bądź nie rozumie próśb rodziców, wychowawców i nauczycieli. W końcu problemy ze słuchem fizycznym uniemożliwiają rozwój słuchu fonematycznego, który kształtuje się do około 6. roku życia, a jego prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne do prawidłowego porozumiewania się oraz tworzenia poprawnych wypowiedzi pisemnych. Niedosłuch u dorosłych utrudnia satysfakcjonujące funkcjonowanie w społeczeństwie, powoduje także wiele kłopotliwych sytuacji, takich jak konieczność przyglądania się ustom rozmówcy, aby zrozumieć, co do nas mówi. Wykonywanie badań słuchu regularnie umożliwia zdiagnozowanie ewentualnych ubytków na wczesnym etapie, dzięki czemu rehabilitacja słuchu za pomocą aparatu jest bardziej efektywna oraz zostaje zahamowany proces postępowania niedosłuchu. Dzięki profilaktyce możemy również szybko zdiagnozować inne poważne choroby, które mają wpływ na jakość słyszenia, np. nowotwór nerwu słuchowego czy schorzenia demielizacyjne. Badanie słuchu w gabinecie audiologicznym jest bezbolesne i nie wymaga specjalnego przygotowania. Zazwyczaj specjalista zagląda do ucha, korzystając z otoskopu, czyli urządzenia emitującego światło, a następnie wykonuje audiometrię tonalną i słowną w celu ustalenia progu słyszenia. Niekiedy wykonuje się także tympanometrię i audiometrię impedancyjną oraz badania specjalistyczne, jeśli są ku temu wskazania. Najbardziej wymagającymi pacjentami protetyka słuchu są małe dzieci, w przypadku których niektóre metody badawcze muszą być specjalnie modyfikowane (więcej na ten temat: Badanie słuchu u dzieci). Dlatego zanim wybierzemy się z małym dzieckiem na wizytę laryngologiczną, warto dowiedzieć się wpierw, czy wybrany specjalista wykonuje badania u najmłodszych. W sposób szczególny o regularnych badaniach słuchu powinny pamiętać osoby narażone na hałas w swoim otoczeniu.
Słuch to bardzo ważny zmysł, aby móc się nim cieszyć przez długie lata, należy go szanować i w odpowiedni sposób dbać o swoje uszy. Być może na początku będziesz zapominać o ściszeniu telewizora, sprawdzeniu, jaki poziom hałasu emituje urządzenie gospodarstwa domowego, które zamierzasz kupić, bądź o umówieniu się na wizytę kontrolną do poradni audiologicznej, jednak z czasem czynności te staną się Twoim nawykiem, a Twój słuch wiele na tym zyska.
