Otoplastyka to dziedzina, która dzięki postępowi nauk biomedycznych i biotechnologii znacząco się rozwinęła w ostatnich dziesięcioleciach. Wysoko specjalistyczne ośrodki umożliwiają efektywne leczenie wad w obrębie ucha zewnętrznego i środkowego, w zakresie funkcjonalnym i estetycznym.
Operacje plastyczne uszu mogą mieć wymiar leczniczy, gdy ich celem jest poprawa słyszenia, jak również estetyczny. Decydując się na otoplastykę, należy rozważyć przede wszystkim bezpieczeństwo zabiegu oraz rokowania z nim związane.
Otoplastyka funkcjonalna i estetyczna
Operacyjna korekcja uszu to zabieg inwazyjny, wykonywany w znieczuleniu ogólnym, przy współpracy otoplastyka, audiologa i anestezjologa czuwającego nad stanem pacjenta podczas operacji. Wskazaniem do wykonania otoplastyki są niedorozwoje dotyczące ucha zewnętrznego i środkowego, do których zalicza się:
- Anocję – całkowity brak małżowiny usznej.
- Mikrocję – znaczny niedorozwój małżowiny, zazwyczaj połączony z brakiem zewnętrznego przewodu słuchowego.
- Wady środkowej części małżowiny.
- Niedorozwój górnej części małżowiny.
- Uszy odstające.
Wady te mają nie tylko znaczenie estetyczne, lecz także wpływają na normalne funkcjonowanie w codziennym życiu. Brak małżowiny usznej lub znacznej jej części uniemożliwia między innymi korzystanie z okularów przeciwsłonecznych i korekcyjnych, a także nie pozwala na aparaty słuchowe, które mogłyby efektywnie poprawić słyszenie. Należy przy tym podkreślić, że niedorozwojom ucha zewnętrznego i środkowego towarzyszy niedosłuch, często głęboki. Wysoko wyspecjalizowane ośrodki oferują pacjentom różne opcje postępowania terapeutycznego zarówno w zakresie funkcjonalnym, jak i estetycznym. Do stosowanych metod należą:
1. W zakresie funkcjonalnym:
- rekonstrukcja przewodu słuchowego oraz ucha środkowego wraz z odtworzeniem aparatu przewodzącego, jeśli są ku temu możliwości w naturalnej budowie ucha,
- wprowadzenie aparatu słuchowego zakotwiczonego w kości metodą osseointegracji (BAHA) w celu wykorzystania wydolnej części odbiorczej słuchu.
2. W zakresie estetycznym:
- estetyczna rekonstrukcja małżowiny w jednostronnej mikrocji,
- silikonowa proteza małżowiny na tytanowych zaczepach zakotwiczonych w kości [5].
Wybór właściwego postępowania zawsze jest indywidualny i wymaga przeprowadzenia szeregu badań diagnostycznych, w tym specjalistycznego badania słuchu, oraz określenia możliwości zastosowania terapii. Dla powodzenia zabiegu znaczące są takie czynniki, jak:
- wiek pacjenta,
- cel terapeutyczny,
- rodzaj malformacji małżowiny,
- jedno- lub obustronność deformacji,
- towarzyszące patologie, np. niedosłuch odbiorczy,
- psychospołeczna sytuacja pacjenta.
Otoplastyka – co wziąć pod uwagę?
W każdym przypadku otoplastyka powinna być decyzją przemyślaną i dokonaną pod nadzorem doświadczonych specjalistów. Należy pamiętać, że nieudane próby rekonstrukcji zmniejszają szanse powodzenia kolejnych zabiegów. Stąd też ważne jest, aby operacja została wykonana w wysoko wyspecjalizowanej placówce, mającej dostęp do nowoczesnych metod diagnostycznych i operacyjnych, a nade wszystko doświadczonych lekarzy, dla których priorytetem jest dobro pacjenta. Warto poznać opinie wcześniej operowanych w klinice osób, chociażby za pomocą internetu.
Malformacje małżowiny usznej statystycznie dotyczą około 20–25 noworodków rocznie. W przypadku deformacji obustronnej, stanowiącej 25% do 30%, postępowanie terapeutyczne należy rozpocząć już w pierwszym roku życia od dopasowania aparatu na przewodnictwo kostne. Około trzeciego roku życia można zastosować system BAHA, o ile nie występują przeciwwskazania. Rekonstrukcja funkcjonalna dokonywana jest w pierwszych latach nauki szkolnej.
Niedorozwój jednostronny małżowiny usznej zazwyczaj poddaje się rekonstrukcji w wieku kilkunastu lat, mając na uwadze głównie aspekt estetyczny. W zakresie funkcjonalnym otoplastykę przeprowadza się, jeżeli możliwe jest osiągnięcie przewodnictwa powietrznego powyżej 30 dB HL [5].
W niektórych przypadkach mogą wystąpić przeciwwskazania ogólne do wykonania zabiegu. Więcej na ten temat oraz o rekonwalescencji po otoplastyce przeczytasz w artykule: Planujesz otoplastykę uszu? Przeczytaj!.
Bibliografia:
- Caouette-Laberge L., Guay N., Bortoluzzi P., Belleville C., Otoplasty: anterior scoring technique and results in 500 cases, „Plastic and Reconstructive Surgery” 2000, 105(2), s. 504–515.
- Cieszyńska, J., Tretiakow, D., Kuczkowski, J., & Siebert, B. (2014). Historia otolaryngologii na przestrzeni wieków. In Forum Medycyny Rodzinnej (Vol. 8, No. 5, pp. 242-252).
- Kelley P., Hollier L., Stal S., Otoplasty: evaluation, technique, and review, „Journal of Craniofacial Surgery” 2003, 14(5), s. 643–653.
- Limandjaja G. C., Breugem C. C., van der Molen A. M., Kon M., Complications of otoplasty: a literature review. „Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery” 2009, 62(1), s.19–27.
- Miszka K., Skarżyński H., Zawadzki R. et al., Aktualna procedura postępowania w wadach wrodzonych ucha stosowana w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie, „Audiofonologia” 2001, XIX, s. 11–17.
