fbpx

Co to jest słuch fonemowy?

Słuch fonemowy to nie to samo, co słuch fizyczny. Dziecko może doskonale słyszeć, ale wciąż mieć problemy ze słuchem fonemowym,

Słuch fonemowy to nie to samo, co słuch fizyczny. Dziecko może doskonale słyszeć, ale wciąż mieć problemy ze słuchem fonemowym, a co za tym idzie – z rozwojem mowy, nauką pisania i czytania. Zaburzenia słuchu fonemowego objawiają się w wieku dziecięcym, dlatego najmłodszych z problemami audiologicznymi należy jak najszybciej otoczyć opieką logopedyczną, aby ćwiczyć słuch fonemowy.

Słuch to nie tylko fizyczna zdolność słyszenia. To również umiejętność rozróżniania dźwięków, wysokości tonów, melodii… Oznacza to, że istnieją trzy rodzaje słuchu:

  • słuch fizyczny,
  • słuch muzyczny,
  • słuch fonemowy.

Słuch gra bardzo ważną rolę w naszym życiu, ponieważ pełni funkcję komunikującą, ostrzegawczą, informującą, a także jest niezbędny do prawidłowego rozwoju mowy, pisania i czytania. Podobno 1 na 10 000 osób może pochwalić się słuchem absolutnym!

Słuch fonemowy – co to jest?

Fonem to podstawowa jednostka strukturalna systemu dźwiękowego języka. Jest pojęciem abstrakcyjnym, które realizuje się w mowie za pomocą głosek. Słuch fonemowy pozwala na rozróżnianie poszczególnych fonemów, które podobnie brzmią, ale tworzą zupełnie inne wyrazy. Inaczej słuch fonemowy nazywa się słuchem fonematycznym lub mownym.

Najprościej ujmując definicję słuchu fonemowego: to zdolność odróżniania od siebie głosek, dzięki czemu dzielimy zdania na wyrazy, wyrazy na sylaby, a sylaby na głoski. To również biegłość określania zjawisk prozodycznych, takich jak akcent czy intonacja.

Umiejętność ta nie jest wrodzona, ale nabyta we wczesnym dzieciństwie pod wpływem bodźców słuchowych. Zaczyna kształtować się w wieku niemowlęcym, gdy jeszcze nie mówimy. Słuch fonemowy jest więc unikalny dla każdej grupy językowej.

Dzięki słuchowi fonemowemu słyszymy różnicę pomiędzy poszczególnymi dźwiękami w wyrazach typu:

  • kura – góra,
  • kasa – kasza,
  • palec – walec,

a co za tym idzie – odróżniamy ich znaczenie.

Sluch fonemowy fonematyczny mowny

Zaburzenia słuchu fonemowego

Jak już wiemy – słuch fizyczny, który odpowiada za odbiór fali dźwiękowej, nie jest tym samym, co słuch fonemowy. Oznacza to, że dziecko mające zaburzenia słuchu fonemowego, może słyszeć bardzo dobrze, a jednocześnie może mieć problemy z odbiorem i nadawaniem mowy.

Jak objawiają się problemy ze słuchem fonemowym?

  • opóźnienie rozwoju mowy, wady wymowy,
  • niewłaściwa realizacja głosek (zamienianie, opuszczanie, dodawanie głosek w wyrazach),
  • kłopot z dzieleniem wyrazów na sylaby i odwrotnie,
  • dysleksja,
  • trudności z czytaniem ze zrozumieniem oraz tworzeniem tekstów/wypowiedzi,
  • problemy z zapamiętywaniem poleceń, dłuższych ciągów wyrazowych,
  • niechęć do nauki języka obcego.

Słuch fonemowy – ćwiczenia

Słuch fonemowy można rozwinąć i z powodzeniem wyćwiczyć. Jeżeli zauważysz u swojej pociechy jakiekolwiek objawy zaburzeń słuchu fonemowego, zgłoś się do poradni audiologicznej, aby wykluczyć niedosłuch, a następnie udaj się na spotkanie z logopedą.

Ćwiczenia rozwijające słuch fonemowy można bez trudu wykonywać w domu. Mają formę zabawy słowem, więc z pewnością spodobają się najmłodszym. Jak ćwiczyć?

  • dzielimy wyrazy na sylaby;
  • literujemy słowa (można wykorzystać kolorowe magnesy!);
  • wyklaskujemy sylaby w słowach;
  • rozpoznajemy dźwięki: natury, pojazdów, zwierząt i łączymy z odpowiednim obrazkiem.

Regularne usprawnianie koncentracji na bodźcach słuchowych oraz rozwijanie analizy i syntezy słuchowej pod opieką logopedy przyniesie oczekiwane rezultaty, a także zniweluje problemy z nauką czytania i pisania.

Komentarze (0)

Bernafon Viron 9

Pierwszy aparat słuchowy True Environment Processing firmy Bernafon pozwala użytkownikom zanurzyć się w naturalnym środowisku dźwiękowym i doświadczać dźwięków, które lepiej oddają rzeczywistość. Aparaty polecane ze względu na:

Dźwięk

Mowa

Komfort słyszenia

Styl

Czytaj więcej Bernafon Viron 9