Błona bębenkowa jest cienką tkanką, która oddziela ucho środkowe od przewodu słuchowego zewnętrznego. Działa jak membrana, gdy fale dźwiękowe docierają do ucha. Wibracja jest niezbędna do poprawnego słyszenia, dlatego perforacja błony bębenkowej ucha może utrudniać słyszenie. W rzadkich przypadkach prowadzi też do długotrwałej utraty słuchu.
Perforacja błony bębenkowej – przyczyny
Błona bębenkowa skrywa się głęboko wewnątrz ucha, jednak mimo to przyczyn jej pęknięcia może być wiele.
Infekcja
Infekcje ucha są częścią urazów błony bębenkowej, pęknięcie może się pojawić zwłaszcza u dzieci. Podczas infekcji ucha, płyny gromadzą się za błoną bębenkową. Ciśnienie nagromadzonego płynu może spowodować pęknięcie błony bębenkowej. Dlatego jeśli u Ciebie lub Twojego dziecka pojawiła infekcja, lekarz podczas kontroli powinien przeprowadzić także badanie słuchu, aby potwierdzić lub wykluczyć uszkodzenie błony bębenkowej.
Zmiany ciśnienia
Inną przyczyną uszkodzenia błony bębenkowej jest zmiana ciśnienia między wnętrzem a zewnętrzem ucha. Perforacja błony bębenkowej może wystąpić podczas takich czynności jak: nurkowanie, lot samolotem, jazda na dużych wysokościach, fale uderzeniowe lub bezpośrednie, silne uderzenie w ucho.
Urazy
Do perforacji błony bębenkowej ucha może także dojść w wyniku urazu. Każde uderzenie w ucho lub bok głowy może wywołać pęknięcie. Wśród najczęstszych urazów, które prowadzą do pęknięcia, znajdują się:
- uderzenie w ucho,
- kontuzja podczas uprawiania sportu,
- wypadki samochodowe.
Uraz błony bębenkowej może spowodować także włożenie na zbyt dużą głębokość przedmiotu, dlatego nie zaleca się wkładania do ucha wacików, paznokci czy długopisów.
Urazy mogą też mieć przyczyną akustyczną – perforację błony bębenkowej spowoduje więc też zbyt głośny dźwięk. Jeśli w wyniku pęknięcia błony dojdzie do trwałego uszkodzenia słuchu, aparat słuchowy może być rozwiązaniem, które umożliwi powrót do pełnej sprawności.
Objawy pęknięcia błony bębenkowej
Ból jest głównym objawem pęknięcia błony bębenkowej. Wrażliwość na ból to bardzo indywidualna kwestia, dlatego dla niektórych, zwłaszcza małych dzieci, może on być wyjątkowo dokuczliwy. Może utrzymywać się na stałym poziomie przez cały dzień, ale jego intensywność może być też zmienna.
Zazwyczaj po ustąpieniu bólu, w uchu pojawi się płynny wysięk, co znaczy, że doszło do uszkodzenia błony bębenkowej. Perforacja wywołuje zazwyczaj krwawienie.
Innym objawem pojawiającym się razem z pęknięciem błony bębenkowej jest chwilowa utrata lub osłabienie słuchu w uszkodzonym uchu. Idzie to zwykle w parze z szumem w uszach, ciągłym dzwonieniem lub brzęczeniem.
Perforacja błony bębenkowej może prowadzić do stanu zapalnego, ale nie każde zapalenie narządu słuchu jest nią wywołane. Sprawdź, czy masz zapalenie ucha, ale jeśli jakikolwiek objaw wywołuje Twój niepokój, skontaktuj się z lekarzem rodzinnym.
Perforacja błony bębenkowej – leczenie
Leczenie pęknięcia błony bębenkowej ma na celu głównie przede wszystkim złagodzenie bólu i wyeliminowanie lub zapobiegnięcie infekcji. Z jakich metod może skorzystać lekarz i na co możesz się przygotować, jeśli gojenie trwa wyjątkowo długo?
Łatanie
Jeśli ucho nie goi się samo lub trwa to już zbyt długo, lekarz może załatać błonę bębenkową. Na rozdarciu w błonie bębenkowej umieszczony zostaje plaster z tworzywa leczniczego, który przyspieszy proces gojenia.
Antybiotyki
Antybiotyki nie wpłyną co prawda na szybkość gojenia się pęknięcia, ale mogą skuteczne w przypadku rozwinięcia się infekcji. Leki ochronią również przed rozwojem nowych infekcji spowodowanych perforacją. Lekarz może przepisać doustne antybiotyki lub lecznicze krople do uszu, ale w trudniejszych przypadkach może zalecić Ci stosowaniu obu tych metod równolegle.
Chirurgia
W rzadkich przypadkach perforację błony bębenkowej trzeba leczyć chirurgicznie za pomocą tympanoplastyki. Podczas zabiegu chirurg pobiera tkankę z innego obszaru ciała i przeszczepia ją do otworu w błonie bębenkowej.
Domowe środki zaradcze
Domowe leczenie pękniętej błony bębenkowej ogranicza się do leczenia objawowego – w tym celu stosuje się suche, ciepłe kompresy oraz środki przeciwbólowe. W trakcie leczenia nie wydmuchuj nosa bardziej, niż jest to absolutnie konieczne, ponieważ może to skomplikować gojenie. Nie używaj też żadnych kropli do uszu dostępnych bez recepty, chyba że zaleci to lekarz. Jeśli Twoja błona bębenkowa jest pęknięta, płyn z tych kropli może dostać się zbyt głęboko do ucha. Może to spowodować dalsze problemy.
Źródła:
1. Salling, Ruptured Eardrum: Symptoms and Treatments, [dostęp online:] https://www.webmd.com/pain-management/ruptured-eardrum-symptoms-and-treatments
2. Overview. Perforated eardrum [dostęp online:] https://www.nhs.uk/conditions/perforated-eardrum/
