Niedosłuch odbiorczy, zwany też czuciowym lub ślimakowym, ma zazwyczaj charakter starzeniowy i jest związany z naturalnym zanikiem komórek słuchowych w ślimaku usznym. Najpoważniejsze konsekwencje ubytku słuchu, który nie jest leczony, to stopniowy postęp niedosłuchu. Jednak to nie wszystko, okazuje się, że problemy ze słyszeniem przekładają się także na naszą psychikę i oczywiście – codzienne bezpieczeństwo.
Dobrze dobrane aparaty słuchowe to szansa nie tylko na zatrzymanie postępu ubytku słuchu, ale także – na poprawę słyszenia.
Konsekwencje ubytku słuchu
Nieleczony niedosłuch ma wiele negatywnych konsekwencji zarówno zdrowotnych, jak i społecznych. Problemy ze słuchem nie tylko przekładają się na dyskomfort w codziennym życiu oraz na relacje zawodowe i prywatne, lecz także wpływają na naszą samoocenę i bezpieczeństwo. Jako najważniejsze konsekwencje ubytku słuchu można wymienić:
- Trudności w zrozumieniu mowy innych osób.
- Problemy w oglądaniu telewizji i słuchaniu radia.
- Wycofanie z kontaktów społecznych.
- Trudności w pracy zawodowej oraz załatwianiu spraw urzędowych.
- Utrata poczucia bezpieczeństwa w sytuacjach społecznych.
- Spadek poczucia własnej wartości.
Wszystko to może powodować występowanie stanów depresyjnych. Najnowsze badania na ten temat wykazują korelację pomiędzy ubytkami słuchu a depresją, zwłaszcza u osób starszych, które dotychczas dobrze słyszały. Problem ten może dotyczyć około połowy pacjentów powyżej 55. roku życia z objawami depresji.
W związku z tym według naukowców standardem leczenia starszych pacjentów z niedosłuchem powinno być ich diagnozowanie pod kątem objawów depresyjnych, z kolei pacjenci wykazujący objawy depresji powinni mieć przeprowadzone badania słuchu. Istnieje prawdopodobieństwo, że dobrze dobrane aparaty słuchowe mogą rozwiązać część problemów depresyjnych.
Zapobieganie ubytkom słuchu
Aby skutecznie zapobiegać rozwojowi niedosłuchu, należy dbać o swój słuch przez całe życie. Wśród zachowań, które temu sprzyjają, można wymienić:
- Unikanie hałasu, czyli natężenia dźwięku równego bądź przewyższającego 70 dB.
- Praca w słuchawkach ochronnych w miejscach, gdzie natężenie hałasu jest duże, np. na halach produkcyjnych, lotniskach, przy maszynach i ruchliwych ulicach.
- Zastosowanie okien redukujących hałas w miejscach zamieszkania, gdzie jest głośno – w środku dużych miast, w pobliżu lotnisk, dworców kolejowych i autobusowych, firm produkcyjnych.
- Okresowe badania słuchu, zwłaszcza po 55. roku życia oraz w przypadku wystąpienia pierwszych objawów niedosłuchu.
Dzięki profesjonalnym badaniom, przeprowadzanym w poradniach audiologicznych, można sprawdzić stopień ubytku słuchu, czyli jak mierzyć niedosłuch. Są to badania nieinwazyjne, w związku z czym nie ma przeciwwskazań do ich wykonania.
Rodzaje ubytków słuchu
W zależności od przyczyny wywołującej niedosłuch można wyróżnić następujące rodzaje ubytków słuchu:
- Niedosłuch odbiorczy – najczęściej jego przyczyną jest starzenie się słuchu, inne przyczyny, które mogą wywołać tego typu niedosłuch to: urazy ucha lub głowy, ekspozycja na hałas lub zbyt wysokie ciśnienie, np. w przypadku nurkowania głębinowego, leki o działaniu ototoksycznym, zaburzenia mikrokrążenia w uchu wewnętrznym, obciążenia genetyczne.
- Niedosłuch przewodzeniowy – występuje na skutek zmian w obrębie przewodu zewnętrznego, błony bębenkowej, lub ucha środkowego. Ten typ ubytków słuchu mogą wywołać: zatkanie przewodu słuchowego na skutek wytworzenia się korka woskowego, utknięcia ciała obcego lub guza, urazy błony bębenkowej, zapalenie ucha zewnętrznego lub środkowego, otoskleroza – dysfunkcja kosteczek słuchowych.
- Niedosłuch mieszany – ten typ stwierdza się, gdy zmiany dotyczą zarówno zewnętrznego przewodu słuchowego i ucha środkowego, jak i ucha wewnętrznego.
W większości przypadków niedosłuch można leczyć za pomocą aparatów słuchowych. Niezależnie od przyczyn wywołujących problemy ze słyszeniem, zawsze trzeba je skonsultować ze specjalistą – audiologiem lub lekarzem laryngologiem.
Bibliografia:
- Aparaty słuchowe mogą znacząco poprawić jakość życia – wywiad z prof. dr hab. Mariolą Śliwińską-Kowalską, Biuletyn PSPS, Wydanie Specjalne, Zarząd Polskiego Stowarzyszenia Protetyków Słuchu, Zielona Góra 2017.
- Chien W., Lin F.R., Prevalence of hearing aid use among older adults in the United States, Arch InternMed. 2012, 172(3), s. 292–293.
- Fiske A., Wetherell J.L., Gatz M., Depression in older adults, Annu Rev Clin Psychol. 2009, 5, s. 363–389.
- Goman A.M., Lin F.R., Prevalence of hearing loss by severity in the United States, Am J Public Health 2016, 106(10), s. 1820–1822.
- Hovaldt H., Lund R., Lehane C. et al., Relational strain in close social relations among older adults with dual sensory loss, British Journal of Visual Impairment. 2019, 37(2), s. 81–93.
- Keidser G., Seeto M., The Influence of social interaction and physical health on the association between hearing and depression with age and gender, Trends Hear. 2017, s. 21.
- Krokosz-Mierzejewska A., Mierzejewski P., Utrata słuchu a depresja – znaczenie kliniczne, „Psychiatria” 2021, t. 18, nr 1, s. 36–41.
- Lis-Zaldivar A., Uszkodzenie słuchu jako problem społeczny, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej” 2017, nr 26, s. 119–130.
- Wilczak P., Olejniczak D., Skonieczna J., Ocena jakości życia przed i po protezowaniu narządu słuchu, Journal of Education, Health and Sport 2016, 6(9), s. 712–723.
