Wielu z nas lubi zasypiać przy kojącym dźwięku białego szumu. Składa się na niego szereg dźwięków o niskiej, średniej i wysokiej częstotliwości, odtwarzanych razem na tym samym poziomie intensywności. Biały szum jest w stanie skutecznie zamaskować inne dźwięki, dzięki czemu jest pomocny dla osób mających problem z zasypianiem z powodu hałasu. W naszym artykule wyjaśniamy, dlaczego biały szum działa na nas kojąco oraz dlaczego tak często zaleca się biały szum dla niemowląt.
Biały szum – najważniejsze informacje
Do zrozumienia mechanizmu powstawania białego szumu musimy znać takie pojęcia, jak częstotliwość oraz amplituda. Częstotliwość wskazuje szybkość wibrowania fal na sekundę, amplituda (lub moc) wskazuje rozmiar tych fal. Biały szum, jak każdy inny jego „kolor”, to stosunek częstotliwości do amplitudy.
Teraz będzie trudniej. Biały szum powstaje, kiedy w dźwięku docierającym do ludzkiego ucha, każda częstotliwość odtwarzana jest w losowej kolejności z tą samą amplitudą. W efekcie powstaje dźwięk zbliżony do tego, które większość ludzi kojarzy z zakłóceniami w telewizji i radiu.
Ciekawa jest też analogia do światła – tak jak białe światło składa się z każdej widzialnej długości fali w spektrum kolorów, tak biały szum składa się z każdej słyszalnej częstotliwości; jednocześnie czarne światło będące brakiem kolorów odnosi się do „czarnego szumu” – czyli ciszy.
Biały szum a sen
Miewasz problemy ze snem? Często wybudzają Cię różne dźwięki? Zazwyczaj nagłe hałasy nie budzą z powodu ich głośności. Przyczyną jest raczej zmiana w spójności dźwięku od cichego do głośnego, która może być wystarczająco silna, aby przerwać sen. Biały szum działa jak koc dźwiękowy, który maskuje nagłe zmiany konsystencji dźwięku. Dźwięk ten może być też świetnym rozwiązaniem dla osób, które nie lubią spać w całkowitej ciszy – jest bowiem słyszalny.
Biały szum stosowany jest często w szpitalach, gdzie pacjentów często wybudza dźwięk profesjonalnej aparatury. Powszechnie stosuje się również biały szum dla niemowląt – stąd popularność usypiania ich przy włączonej suszarce. Interesującym zastosowaniem tego rodzaju dźwięku jest wykorzystanie go w klasach, ułatwiając skupieniem uczniom mającym tendencję do rozpraszania się.
Biały szum a szum w uszach
Należy pamiętać, że opisywany w naszym materiale biały szum to nie jest tym samym, co szum występujący w uchu. Jeśli szum w uchu często Cię męczy, skonsultuj się z lekarzem i udaj się na badania słuchu. Biały szum jest bowiem zawsze generowany z zewnątrz, to znaczy, że będą go słyszeć również inne osoby w tym samym pomieszczeniu. Jeśli pojawia się on jedynie w Twoich uszach, może być efektem zaburzeń słuchu lub źle oczyszczonego kanału słuchowego.
Szum różowy?
Niektórzy ludzie utożsamiają biały szum z takimi dźwiękami otoczenia, jak działający wentylator lub klimatyzator, ale technicznie rzecz biorąc nie jest to to samo. O ile wpływ na Twoje samopoczucie będzie podobne – pozwoli się skupić lub zasnąć – to z definicji nie będzie to biały szum. Niektóre dźwięki mylone z białym szumem są w rzeczywistości różnymi kolorami szumu.
Typowym przykładem jest szum różowy. Podczas gdy biały szum jest definiowany przez równą amplitudę na wszystkich częstotliwościach, amplituda szumu różowego zmniejsza się o połowę za każdym razem, gdy częstotliwość się podwaja.
Rezultatem jest mieszanka bardziej intensywnych tonów o niskiej częstotliwości i bardziej miękkich tonów o wysokiej częstotliwości. Warto przypomnieć, że korzystne działania szumów będzie oddziaływać też na osoby noszące aparaty słuchowe, o ile urządzenie będzie włączone i umożliwi odbiór tego dźwięku.
Wpływ różowego szumu na człowieka
Ucho ludzkie jest szczególnie wrażliwe na wysokie częstotliwości, dlatego dla wielu osób różowy jest znacznie przyjemniejszy. Różowy szum może mieć inne korzyści dla snu. Niektóre badania sugerują, że różowy szum może faktycznie zmniejszyć aktywność fal mózgowych.
Twój mózg staje się mniej aktywny podczas początkowych etapów cyklu snu. Różowy szum wspomaga ten proces wyciszenia, co może skrócić czas zasypiania, wydłużyć sen i poprawić jego jakość.
Źródła:
1. Spencer, J. A., Moran, D. J., Lee, A., & Talbert, D. (1990). White noise and sleep induction. Archives of Disease in Childhood, 65(1), 135–137. Retrieved from https://doi.org/10.1136/adc.65.1.135
2. Lecher, C. (2014, February 17). Why Does White Noise Help People Sleep? Popular Science. Retrieved October 5, 2020, from https://www.popsci.com/article/science/fyi-why-does-white-noise-help-people-sleep/
