Liczba osób posiadających problemy ze słuchem sprawia, że różnego rodzaju wady słuchu określa się już mianem chorób cywilizacyjnych. Na całym świecie z kłopotami ze słyszeniem zmaga się ponad miliard chorych, z kolei w Polsce liczba osób mających poważne problemy ze słuchem może wynosić nawet ponad 100 tysięcy. Zjawisko niedosłuchu jest więc bardzo powszechne i coraz rzadziej dotyczy jedynie osób starszych. Zmieniające się tempo życia i rozwijające się technologie sprawiają, że niedosłuch zaczyna dotyczyć coraz młodszych osób. Z poniższego artykułu dowiesz się, czym jest jeden z jego rodzajów, czyli niedosłuch centralny.
Czym jest niedosłuch?
Niedosłuch jest zaburzeniem odbierania dźwięków docierających do nas z otoczenia na skutek wad związanych z funkcjonowaniem narządu słuchu lub ośrodków słuchowych znajdujących się w mózgu. Za prawidłowe odbieranie dźwięków odpowiada wiele elementów, które budują aparat przewodzeniowy i odbiorczy. W przypadku aparatu przewodzeniowego są to:
- ucho zewnętrzne – składa się z małżowiny usznej i przewodu słuchowego;
- ucho środkowe – w jego skład wchodzą: błona bębenkowa, jama bębenkowa, kosteczki słuchowe (młoteczek, kowadełko, strzemiączko), trąbka słuchowa (Eustachiusza) i tzw. powierzchnia zewnętrzna okienka owalnego;
- ucho wewnętrzne – składa się ze ślimaka i kanałów półkolistych.
Z kolei na aparat odbiorczy składają się:
- nerw słuchowy;
- narząd Cortiego;
- drogi słuchowe.
Niedosłuch może pojawić się w każdym z tych odcinków drogi słuchowej i mieć bardzo duży wpływ na jakość życia chorej osoby.
Skąd bierze się niedosłuch?
Niestety nie istnieje jedna przyczyna, która odpowiadałaby za występowanie niedosłuchu. Bardzo często ma ono związek z innymi schorzeniami, a jego przyczyny mogą się na siebie nakładać. Niedosłuch może być związany zarówno z wadami wrodzonymi, uszkodzeniami błony bębenkowej, urazami mechanicznymi, a nawet przebytymi infekcjami i chorobami.
Czym jest niedosłuch centralny?
Niedosłuch centralny, czyli Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego, to dysfunkcja, która uniemożliwia pełne zrozumienie, jak i wykorzystanie usłyszanego przez chorego dźwięku. Niedosłuch centralny wiąże się z zaburzeniami zmysłu słuchu, które przede wszystkim wynikają z nieprawidłowości ośrodkowego układu nerwowego. Niedosłuch centralny jest diagnozowany głównie u dzieci w wieku szkolnym.
Skąd bierze się niedosłuch centralny?
Przyczyny niedosłuchu centralnego niestety nie zostały w pełni poznane do dnia dzisiejszego. Przyjmuje się jednak, że na jego wystąpienie mogą wpływać:
- uwarunkowania genetyczne;
- urazy głowy;
- niedotlenienie podczas porodu;
- wcześniactwo;
- częste infekcje, zapalenie ucha środkowego;
- zatrucie ołowiem.
Objawy niedosłuchu centralnego
Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego są diagnozowane najczęściej wśród dzieci, które rozpoczęły naukę szkolną, gdyż w dużej mierze wiążą się ze znacznymi problemami w nauce. Do objawów, które powinny wzbudzić wątpliwości rodzica, zalicza się:
- trudności w zrozumieniu mowy w hałasie;
- opóźniony rozwój mowy;
- trudności w zrozumieniu mowy, kiedy jednocześnie wypowiada się kilka osób;
- problemy w zrozumieniu złożonych poleceń, szczególnie zawierających złożone słownictwo i struktury gramatyczne;
- brak umiejętności muzycznych;
- nadwrażliwość na dźwięki, szczególnie na te o stałej częstotliwości, np. odkurzacza;
- trudności w opanowaniu pisania i czytania;
- zaburzenia koncentracji uwagi;
- częste i nawracające infekcje ucha środkowego.
Oprócz tego do objawów niedosłuchu centralnego zalicza się szumy uszne, halucynacje słuchowe, trudności w nauce języków obcych czy błędy ortograficzne typu słuchowego.
Jak leczyć niedosłuch centralny?
W przypadku leczenia niedosłuchu centralnego bardzo ważną rolę odgrywa odpowiednio wcześnie postawiona trafna diagnoza. Dlatego też, widząc pierwsze objawy mogące wskazywać na niedosłuch centralny u swojego dziecka, nie lekceważ ich i udaj się z nim na konsultację z lekarzem. Wcześnie rozpoczęta terapia pozwoli przede wszystkim na zminimalizowanie, a nawet całkowite uniknięcie opóźnień w rozwoju i nauce. W leczeniu stosuje się m.in. zarówno treningi słuchowe, jak i wykorzystuje się metody pracy terapeutycznej.
Bibliografia:
[1] M. Zaborniak-Sobczak, K. Bieńkowska, A. Senderski, Centralne zaburzenia przetwarzania s³uchowego:od teorii do praktyki edukacyjnej. Wybrane problemy w: Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej nr 23, 2016, s. 118-122.
[2] E. Kwaśniok, M. Ławecka, Stymulacja funkcji słuchowych w zaburzeniach centralnych procesów przetwarzania w: Forum Logopedyczne, opr. zbiorowe, Katowice 2016, s. 171-175.
