Prawidłowy słuch to jeden ze zmysłów, które gwarantują prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Choć niektórzy mogą nie być tego świadomi, słuch wpływa na wiele czynności poznawczych, jak prawidłowa wymowa czy umiejętność poprawnego czytania i pisania. Oprócz tego pełni ważną funkcję informacyjną, ostrzegawczą czy komunikacyjną. Wpływa na nasze kontakty społeczne oraz to, w jaki sposób jesteśmy postrzegani. Choć jest bardzo cenny, wiele osób nie zwraca uwagi na jego prawidłową higienę, czego skutkiem jest postępujący niedosłuch. Dowiedz się, jak dbać o swój słuch i zapobiec jego pogorszeniu.
Skąd bierze się słuch?
Aby zrozumieć wartość, jaką niesie za sobą możliwość prawidłowego słyszenia, warto zacząć od podstaw i wyjaśnienia tego, skąd tak naprawdę biorą się dźwięki i w jaki sposób słyszymy. Dźwięk to nic innego jak fala akustyczna, która przez przewód słuchowy dostaje się na błonę bębenkową. Tam za pomocą strzemiączka, kowadełka i młoteczka zostaje przeniesiona do ucha wewnętrznego. To miejsce, w którym dochodzi do przekształcenia fali dźwiękowej w impuls nerwowy, transportowany do ślimaka. W ślimaku, który wypełniony jest płynami ustrojowymi, znajdują się komórki rzęskowe, które odpowiadają za odbieranie i przekazywanie impulsu do mózgu.
Narządem, który odpowiada za słyszenie, jest ucho. Możemy podzielić je na 3 części:
- ucho zewnętrzne;
- ucho środkowe;
- ucho wewnętrzne.
Niedosłuch – powszechny problem
Przyjęło się, że na problemy ze słuchem skarżą się dopiero osoby w podeszłym wieku. Choć wraz z wiekiem zdolność słyszenia może ulec pogorszeniu, nie jest to reguła, gdyż podobnie przypadki coraz częściej zdarzają się u młodszych osób, w tym nastolatków. Obecnie zauważa się, że poza czynnikami genetycznymi czy przebytymi chorobami dominujący wpływ na zdolność słyszenia ma nasz styl życia i tzw. wady nabyte.
Podstawowym czynnikiem wpływającym na pogorszenie jakości słuchu jest wszechobecny hałas, który otacza nas każdego dnia, co szczególnie odczuwają mieszkańcy dużych i ruchliwych miast oraz ulic. Hałas może być związany także z miejscem pracy i wykonywanym zawodem, dlatego ciągłe wystawianie swojego słuchu na jego działanie bez właściwego zabezpieczenia uszu może spowodować ubytek słuchu. Hałas w szczególności dotyczy osób młodych czy nawet nastolatków i dzieci. Bardzo poważny problem stanowi słuchanie głośnej muzyki za pomocą dokanałowych słuchawek, ale także częsty udział w koncertach. Jeśli wybierasz się na koncert ze swoim małym dzieckiem, pomyśl o odpowiednim zabezpieczeniu jego słuchu.
Niedosłuch może być wywołany także przez:
- niedoleczone infekcje ucha, np. zapalenie ucha;
- niewłaściwą higienę – nieumiejętne oczyszczanie ucha z woskowiny, np. za pomocą patyczków kosmetycznych;
- powikłania po niektórych chorobach dziecięcych, np. śwince lub ospie;
- niektóre choroby: nadciśnienie tętnicze, stwardnienie rozsiane, miażdżyca, cukrzyca;
- nagłe zmiany ciśnienia, zaistniałe w wyniku nurkowania lub skoków ze spadochronem;
- różnego rodzaju urazy mechaniczne lub wypadki.
Jak zadbać o swój słuch? Skuteczne porady
Słuch to bardzo delikatny narząd, który może ulec uszkodzeniom. Choć nie mamy wpływu na jego urazy związane z czynnikami genetycznymi lub niektórymi przebytymi chorobami, istnieją sposoby, które pozwolą nam na jego skuteczną ochronę. Podstawowym i najbardziej oczywistym jest unikanie ciągłego hałasu. Warto ograniczyć słuchanie muzyki przez słuchawki oraz wybierać nauszne zamiast dokanałowych, a także zmniejszyć poziom głośności muzyki. Oprócz tego w dbaniu o słuch pomocne będą:
- korzystanie z urządzeń emitujących niski poziom hałasu;
- unikanie używania kilku urządzeń emitujących hałas w tym samym czasie;
- korzystanie z odpowiedniej ochrony słuchu w trakcie pracy ze sprzętem, który emituje wysokie natężenie dźwięku;
- ochrona uszu przed wiatrem i mrozem (powstały na ich skutek stan zapalny może mieć wpływ na niedosłuch);
- odpowiednia dieta i suplementacja – witaminy A, C i E wykazują właściwości antyoksydacyjne, które mogą okazać się pomocne w przypadku urazu akustycznego.
Aby zapobiec rozwojowi niedosłuchu, należy pamiętać o regularnych badaniach kontrolnych, także w dorosłym wieku.
