fbpx

Ćwiczenia słuchu fonematycznego

Ponieważ wady słuchu zdarzają się coraz częściej i są stwierdzane u coraz młodszych osób, zdecydowanie warto zwracać uwagę na to, jak zachowuje się nasze dziecko. To właśnie rodzice będą w stanie możliwie jak najszybciej wyłapać ewentualne problemy u swojej pociechy. Co szczególnie istotne, należy pamiętać o tym, że samo słyszenie dźwięków z otoczenia nie wystarcza – maluch powinien także je rozpoznawać, rozumieć i potrafić od siebie oddzielić. Jeśli to zjawisko nie ma miejsca, konieczne są regularne ćwiczenia słuchu fonematycznego.

Czym jest słuch fonematyczny?

Słuch fonematyczny to, najprościej mówiąc, umiejętność rozróżniania części mowy. Ta zdolność pozwala nam na wyodrębnienie z mowy poszczególnych elementów: pojedynczych zdań, wyrazów, sylab i głosek. Odpowiada nawet za rozpoznawanie kolejności głosek w danym słowie. Słuch fonematyczny odgrywa najważniejszą rolę w nauce czytania i pisania, dodatkowo odpowiada za prawidłowy rozwój mówienia u dziecka. Jego kształtowanie się jest spontaniczne i niezamierzone – dzieje się to samoczynnie podczas rozwoju mowy.

Niestety u coraz większej liczby dzieci stwierdza się zaburzenia słuchu fonematycznego. Za główną przyczynę uważa się zbyt dużą ilość bodźców: częste oglądanie telewizji, korzystanie ze smartfonów i tabletów. Przekłada się to również na pamięć słuchową oraz koncentrację.

Co powodują zaburzenia słuchu fonematycznego?

Jeśli słuch fonematyczny działa nieprawidłowo, dziecko może mieć znaczne trudności zauważalne podczas codziennego funkcjonowania. To z kolei może zaważyć na jego nauce w klasach początkowych, a także nawiązywanie relacji z otoczeniem. Do najczęściej występujących konsekwencji zaliczamy:

  • wady wymowy;
  • niewielki zasób słownictwa;
  • trudności z zapamiętywaniem czy powtarzaniem zdań, zwłaszcza trudniejszych;
  • niewyraźna, zniekształcona pisownia;
  • przestawianie szyku wyrazów czy głosek podczas pisania;
  • przekręcanie wyrazów czy mylne rozumienie ich znaczenia;
  • problemy z nauką czytania, wolne tempo czytania.

W związku z tymi zaburzeniami dalsze poznawanie nowych pojęć i nauka mogą być znacząco utrudnione. Dziecko może przykładowo nie rozumieć w pełni poleceń nauczyciela, mieć trudności z opanowaniem gramatyki czy języków obcych, a także nie rozróżniać wyrazów, które brzmią do siebie podobnie.

Na czym polegają ćwiczenia słuchu fonematycznego?

Jeśli podejrzewamy u swojego dziecka problemy ze słuchem fonematycznym, warto udać się z nim do logopedy. Istnieje wiele możliwości ćwiczenia tej umiejętności, która pozwala na skorygowanie zaburzeń i ułatwienie w przyszłości nauki. W tym przypadku wykorzystuje się zarówno ćwiczenia słuchowo-rytmiczne, jak i takie, w których wykorzystuje się tekst pisany i obrazki. Ważne jest, aby w miarę postępu pracy stopniować trudność poszczególnych zadań, dlatego na samym wstępie należy rozpocząć od bardzo prostych zaleceń. Poziom zaawansowana zwiększa się też wraz z wiekiem dziecka.

Maluchy uczy się przede wszystkim rozpoznawania podstawowych dźwięków z otoczenia: skrzypienia drzwi, odgłosu jadącego samochodu czy stukotu butów o podłogę. Ćwiczenia są wzbogacane obrazkami. Następnie dzieci przechodzą do naśladowania odgłosów, np. tych wydawanych przez zwierzęta czy instrumenty. Do przeprowadzenia takiej nauki można zabrać dziecko na spacer i na bieżąco wskazywać oraz naśladować zasłyszane dźwięki. Przydatne jest także wykorzystywanie urządzeń rytmizujących oraz zabawy polegającej na zgadywaniu, co wydało jakiś odgłos.

Praca ze starszymi dziećmi jest już z reguły nakierunkowana na naukę pisania i czytania. Dlatego często pracuje się na formie mówionej, a później pisanej. Prosi się kilkulatka o rozróżnienie wyrazów w zdaniu, sylab, głosek. Bywa, że dzieci są proszone o narysowanie przedmiotów kojarzących się z dźwiękami albo o wymyślenie słów rymujących się z tymi, które są podane przez logopedę. Dziecko może także układać proste zdania, a następnie dzielić je na części.

Systematyczność takich ćwiczeń pozwala na poprawę słuchu fonematycznego. Jest to bardzo istotne, jeśli chcemy, żeby pociecha rozwijała się prawidłowo.

Komentarze (0)

Bernafon Viron 9

Pierwszy aparat słuchowy True Environment Processing firmy Bernafon pozwala użytkownikom zanurzyć się w naturalnym środowisku dźwiękowym i doświadczać dźwięków, które lepiej oddają rzeczywistość. Aparaty polecane ze względu na:

Dźwięk

Mowa

Komfort słyszenia

Styl

Czytaj więcej Bernafon Viron 9