fbpx

Niedosłuch przewodzeniowy – objawy, przyczyny, leczenie

  Niedosłuch przewodzeniowy zazwyczaj pojawia się nagle i jest konsekwencją zmian powstałych w zewnętrznym kanale słuchowym. Objawia się najczęściej znacznym

 

Niedosłuch przewodzeniowy zazwyczaj pojawia się nagle i jest konsekwencją zmian powstałych w zewnętrznym kanale słuchowym. Objawia się najczęściej znacznym pogorszeniem słuchu i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej, gdyż przyczyny problemów z zewnętrznym przewodem słuchowym często mają charakter uszkodzeń mechanicznych bądź toczących się procesów chorobowych.

W przeciwieństwie do ubytków słuchu typu odbiorczego niedosłuch przewodzeniowy występuje rzadziej. Nie jest związany z naturalnymi procesami zachodzącymi w organizmie ludzkim (tak, jak niedosłuch odbiorczy), ale może być konsekwencją urazów, chorób – zarówno tych dotyczących uszu, jak i ogólnoustrojowych – bądź też może się rozwinąć na skutek zatkania przewodu słuchowego ciałem obcym. W zależności od przyczyn, które wywołały niedosłuch przewodzeniowy, w leczeniu konieczne jest zastosowanie interwencji chirurgicznej bądź leczenia farmakologicznego. W niektórych przypadkach można zastosować również odpowiednio dobrany aparat słuchowy. O sposobie leczenia decyduje specjalista na podstawie wykonanych badań słuchu.

Jakie są objawy

Niedosłuch przewodzeniowy objawia się znaczącym pogorszeniem słuchu, zwłaszcza w zakresie dźwięków wysokich, czyli głosów dziecięcych i kobiecych oraz śpiewu ptaków, ale nie tylko – może dotyczyć także wszystkich sygnałów. Obniżeniu zdolności słyszenia może towarzyszyć uczucie zatkania ucha. Niekiedy odczucia, których doznaje chory, porównywane są do tych, których doświadcza się, celowo zatykając uszy w celu odizolowania się od panującego w otoczeniu hałasu. W niektórych przypadkach może dojść do nagłej i całkowitej głuchoty dotyczącej jednego ucha bądź obydwu uszu. Czasem pogorszeniu słyszenia towarzyszy ból – dotyczy to zwłaszcza niedosłuchu będącego następstwem chorób uszu.  Stan nagłej utraty słuchu bądź znaczącego pogorszenia słyszenia zawsze wymaga natychmiastowej konsultacji ze specjalistą. Może to być lekarz laryngolog bądź doświadczony protetyk słuchu, który przeprowadzi koniecznie badania.

Przyczyny niedosłuchu przewodzeniowego

Etiologia głuchoty przewodzeniowej może być bardzo różna – od korka woskowego po nowotwór, dlatego też schorzenie wymaga dokładnej diagnostyki. Najczęściej ten typ niedosłuchu związany jest z zatkaniem kanału słuchowego, którego przyczynami mogą być:

  • korek woskowy – formujący się w wyniku zbyt obfitej produkcji woskowiny przez ucho;
  • ciało obce, które może dostać się do kanału słuchowego na skutek urazów głowy, wypadków czy też nieostrożnych zabaw małymi przedmiotami, które mogą utknąć w uchu (przypadek ten dotyczy przede wszystkim małych dzieci);
  • guz, zlokalizowany w obrębie nerwu słuchowego bądź mózgu, w tym przypadku charakterystyczna jest głuchota jednostronna.

Niedosłuch przewodzeniowy często rozwija się także w wyniku chorób uszu, takich jak:

  • zapalenie ucha środkowego bądź – rzadziej – zewnętrznego – w takim przypadku najczęstszymi przyczynami zatkania kanału słuchowego jest towarzyszący zapaleniu wysięk, choć niedosłuch przewodzeniowy może się rozwinąć nie tylko przy zapaleniu wysiękowym, ale także ostrym lub przewlekłym;
  • otoskleroza – czyli dysfunkcja kosteczek słuchowych – młoteczka, kowadełka i strzemiączka – w wyniku której stają się one twarde i nieelastyczne, a ich praca jest nieefektywna; otoskleroza może się rozwinąć jako powikłanie po przebytej ciąży.

Inne przyczyny niedosłuchu przewodzeniowego związane są z urazami w obrębie ucha i dotyczą przede wszystkim zmian powstałych w okolicach błony bębenkowej, także jej perforacji, do której może dojść w wyniku urazów głowy bądź długotrwałego poddawania się dźwiękom szkodliwym.

Niekiedy nagły ubytek słuchu może być również związany z przyjmowaniem leków ototoksycznych, które wywierają niekorzystny wpływ na narząd słuchu. Należą tu niektóre grupy antybiotyków – np. aminoglikozydowe czy makrolidowe – a także niektóre niesteroidowe leki przeciwzapalne, oparte na kwasie acetylosalicylowym, oraz diuretyki pętlowe, jak furosemid.

Jak stwierdzić niedosłuch przewodzeniowy

Opisane objawy wymagają szybkiej konsultacji z laryngologiem bądź wykwalifikowanym protetykiem słuchu w celu przeprowadzenia koniecznych badań, które pozwolą na ustalenie przyczyny i tym samym – wdrożenie efektywnego leczenia. Do najbardziej podstawowych badań słuchu, które wykonuje się, podejrzewając niedosłuch przewodzeniowy, zalicza się otoskopię, audiometrię tonalną i słowną, tympanometrię oraz audiometrię impedancyjną. W niektórych przypadkach wykonuje się także badanie potencjałów słuchowych wywołanych (ABR, BERA).

Otoskopia to obiektywny sposób badania słuchu. Trwa maksymalnie do kilku minut i jest przeprowadzana przy użyciu otoskopu, czyli przyrządu emitującego światło, umożliwiającego zajrzenie do kanału słuchowego i wizualną ocenę jego kondycji. W ten sposób ocenia się między innymi stan błony bębenkowej oraz łańcucha kosteczek słuchowych, zwłaszcza w zakresie przerw mogących w nim występować. W wyniku otoskopii można potwierdzić bądź wykluczyć mechaniczne urazy kanału słuchowego, które mogą powodować niedosłuch.

Kolejnym badaniem, pomocnym przy diagnozowaniu nagłych problemów ze słuchem, jest tympanometria, w której rejestruje się wychylenia błony bębenkowej zachodzące pod wpływem zmieniającego się w obrębie kanału słuchowego ciśnienia. Dzięki badaniu można określić stan błony bębenkowej, drożność trąbki słuchowej oraz efektywność pracy łańcucha kosteczek słuchowych. Tympanometria jest niezwykle efektywna w przypadku diagnozowania zapalenia ucha. Niekiedy badanie to poprzedza się wykonaniem audiometrii tonalnej i słownej.

Audiometria impedancyjna to jeden z najbardziej dokładnych obiektywnych sposobów badania słuchu, pozwalający ustalić miejsce i przyczynę niedosłuchu. Badanie to obejmuje tympanometrię, pomiar odruchów mięśnia strzemiączkowego i ocenę stanu trąbki słuchowej. Przeprowadza się je za pomocą tympanometru, stymulując słuch zmieniającym się ciśnieniem oraz dźwiękiem o zmiennej częstotliwości – 500, 1000, 2000 i 4000 Hz – wywołującym drgania rezonansowe. Badanie jest bezbolesne, trwa około kilkudziesięciu minut, a jego wynik pozwala z dużą dokładnością ustalić miejsce uszkodzenia słuchu.

W niektórych przypadkach zachodzi potrzeba wykonania specjalistycznych badań słuchu, czyli badania potencjałów słuchowych wywołanych ABR i BERA. Dzięki tym metodom można ocenić funkcjonowanie nerwu słuchowego oraz emisję przez mózg charakterystycznych sygnałów. W ABR rejestrowane są fale mózgowe wytwarzane przez pień mózgu, z kolei w BERA – potencjały wywołane z pnia mózgu, w wyniku stymulacji dźwiękiem.

Opisane metody badania słuchu są bezbolesne i mają szerokie zastosowanie diagnostyczne. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań ustala się dalsze postępowanie lecznicze.

Leczenie niedosłuchu przewodzeniowego

Niedosłuch przewodzeniowy, w przeciwieństwie do odbiorczego, zazwyczaj ma charakter przejściowy, to znaczy, że ustępuje po wyeliminowaniu przyczyny, która go wywołała. Tylko w niektórych przypadkach pozostaje schorzeniem trwałym i wymaga stałego protezowania słuchu za pomocą aparatów słuchowych.

Leczenie niedosłuchu przewodzeniowego zależy w dużej mierze od swojej etiologii. Może polegać na:

  • interwencji chirurgicznej – w przypadku obecności w kanale słuchowym ciała obcego, mechanicznych urazów ucha lub głowy bądź też w przypadku nowotworów;
  • leczeniu farmakologicznym – w przypadku zapalenia wysiękowego, ostrego lub przewlekłego ucha środkowego bądź zewnętrznego;
  • zabiegu ambulatoryjnym – jeśli kanał słuchowy został zatkany przez korek woskowy lub ciało obce niewielkich rozmiarów, które można usunąć bez konieczności przecinania tkanek;
  • korekcji słuchu za pomocą aparatu słuchowego – taki sposób leczenia dotyczy przede wszystkim niedosłuchu mieszanego – przewodzeniowo-odbiorczego – bądź też przypadków, w których mechaniczny uraz słuchu ma charakter trwały.

O sposobie leczenia tego typu niedosłuchu każdorazowo musi zadecydować specjalista. Należy pamiętać, aby poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych na bieżąco lub w nieodległej przeszłości lekach, gdyż niektóre z nich mogą mieć działanie ototoksyczne, a także urazach głowy, które mogły wywołać problemy ze słuchem. Informacje te mogą się okazać niezwykle cenne dla ustalenia właściwej diagnozy i tym samym – przyczynić się do zastosowania szybszej i skuteczniejszej terapii. Pamiętajmy, że w przypadku niedosłuchu przewodzeniowego bardzo ważne jest szybkie ustalenie przyczyny i jej wyeliminowanie. Utrzymywanie się stanu chorobowego może prowadzić do powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu. W przypadku zapalenia ucha środkowego następstwem nieleczenia może być trwała głuchota. Do podobnych efektów może prowadzić przyjmowanie leków ototoksycznych przy zauważalnej nietolerancji organizmu czy też nieleczenie powstałych urazów. Zwlekanie z wizytą u specjalisty w takim przypadku może mieć zatem daleko idące i bardzo nieprzyjemne konsekwencje.

Komentarze (0)

Bernafon Viron 9

Pierwszy aparat słuchowy True Environment Processing firmy Bernafon pozwala użytkownikom zanurzyć się w naturalnym środowisku dźwiękowym i doświadczać dźwięków, które lepiej oddają rzeczywistość. Aparaty polecane ze względu na:

Dźwięk

Mowa

Komfort słyszenia

Styl

Czytaj więcej Bernafon Viron 9